Nükleer enerji ekonominin gözdesi oldu

Dünya Nükleer Birli?inin yapt??? hesaplamalara göre, harcanan her 1 Euro, ekonomide 4 Euro’luk bir de?er üretiyor. Ancak, nükleer santrallerin kapat?lmas? insanlar?n i?siz kalmas?na, ülkelerin ekonomik kayb?na neden oluyor ve iklim de?i?ikli?i ile mücadeleyi olumsuz etkiliyor.
Covid-19 salg?n?n?n yol açt??? ekonomik y?k?m?n çevre dostu politikalara dayal? bir ekonomik canlanma ile a??lmas? iklim de?i?ikli?ini yava?latabilecek. Salg?n nedeniyle uygulanan k?s?tlamalar?n iklim üzerinde uzun vadeli olumlu etkilerinin olmayaca?? belirtiliyor. 2050’ye kadar karbon emisyonunu s?f?rlama hedefini aç?klayan ülkelerin say?s?ndaki art?? olumlu kar??lan?rken, bu alandaki giri?imler yetersiz bulunuyor.
Birle?mi? Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’e göre, iklim de?i?ikli?iyle mücadele için sera gaz? sal?mlar?n?n daha h?zl? azalt?lmas? ve bu konuda ülkelerin “acil durum” ilan etmesi gerekiyor. Paris Anla?mas?n?n 5’inci y?l? onuruna düzenlenen zirvede konu?an Guterres, hayata geçirilmeye ba?lanan ekonomik toparlanma paketlerinin, dü?ük karbonlu bir gelece?e geçi?i h?zland?rmak için bir f?rsat te?kil etmesi gerekti?ini belirtti, ancak bu sürecin h?zl? ilerlemedi?i uyar?s?nda bulundu. “?u ana kadar G-20 üyeleri ekonomik canlanma ve kurtarma paketlerinde fosil yak?t üretimi ve tüketimiyle ba?lant?l? sektörlere, dü?ük karbon enerjisine göre yüzde 50 daha fazla harcama yap?yor” diyen Guterres, bunun kabul edilemez oldu?unu ifade etti.

DÜ?ÜK KARBONLU S?STEMLERE GEÇ?LMES? ZORUNLU
Küresel s?cakl?k art???n? 1,5 derecede s?n?rlayabilmek için yüzy?l?n ikinci yar?s?nda net emisyonlar?n s?f?rlanmas? gerekiyor. Dünya ekonomisinin karbonsuzla?mas?, küresel emisyonlar?n en önemli kayna?? olan enerji sektörü ba?ta olmak üzere ekonominin her alan?nda dü?ük karbonlu sistemlere geçilmesi anlam?na geliyor. Bu geçi?, iklim de?i?ikli?iyle mücadele, fosil yak?tlar?n neden oldu?u sa?l?k sorunlar?, do?aya verilen zararlar gibi toplumsal ve ekolojik maliyetlerin azalt?lmas? ve ekonomik geli?menin sa?lanmas? için de zorunlu olarak görülüyor.
Avrupa Nükleer Endüstrisinin Ticaret Birli?i Foratom ve Dünya Nükleer Birli?inin de (WNA) aralar?nda bulundu?u kurulu?lar?n senaryolar?nda, 2050 y?l?na kadar toplam enerji üretiminde dü?ük karbonlu nükleerin rolünün en az yüzde 25’e ula?mas?n?n ba?ar? için zorunlu oldu?una dikkat çekiliyor. Uzmanlar, yeni nükleer yat?r?mlarla birlikte mevcut nükleer santral filosunun uzun vadeli i?letilmesinin, temiz enerji geçi?i, BM Sürdürülebilir Kalk?nma Hedeflerine ula?ma mücadelesi için gerekli oldu?unu kaydediyor.

HER 1 EURO’LUK YATIRIM 4 EURO KAZANDIRIYOR
Dünya çap?nda ikinci en büyük dü?ük karbonlu elektrik kayna?? olmaya devam eden nükleer santraller, yerel ve ulusal ekonomik büyümeye katk? sa?l?yor. Dünya Nükleer Birli?inin yapt??? hesaplamalara göre, harcanan her 1 Euro, ekonomide 4 Euro’luk bir de?er üretiyor. Dünya çap?nda ?u anda aralar?nda Türkiye’nin de bulundu?u 19 ülkede 50’den fazla reaktörün in?as?na devam ediliyor. 100’den fazla nükleer reaktörün in?as? da gelecek planlamalar? aras?nda bulunuyor. Salg?n sonras? iyile?mede bu yat?r?mlar?n çok önemli bir rol oynayabilece?i dü?ünülüyor. Mersin’in Gülnar ilçesinde in?as? devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali, bu konuda en çarp?c? örneklerden birini olu?turuyor. 6 binden fazla ki?iye istihdam sa?layan dev proje, ?imdiden bölgede sa?lad??? ekonomik ve sosyal hareketlilik ile göze çarp?yor.

NÜKLEER REAKTÖRLER?N KAPATILMASININ MAL?YET?
?u anda 32 ülkede 443 nükleer reaktör dü?ük karbonlu elektrik üretiyor. Mevcut nükleer reaktör filosunun ömrünü uzatmak için de yat?r?mlar yap?l?yor. Bu yat?r?mlar, dü?ük maliyetli elektrik üretme imkan?n?n yan? s?ra Covid-19 sonras? istihdam?n canland?r?lmas?na da katk? sa?l?yor. Birçok ülkenin mevcut nükleer santrallerin katk?s? olmadan karbondan ar?nd?rma hedeflerine ula?makta zorlanacaklar? da üzerinde durulan konulardan biri. Bu konuda nükleer enerji santrallerini kapatma karar? alan Almanya örnek gösteriliyor.
ABD merkezli Ulusal Ekonomik Ara?t?rmalar Bürosunca (NBER) yay?nlanan "Almanya’n?n Nükleerden Vazgeçi?inin ?ç ve D?? Maliyetleri" adl? rapor, kapatma karar?n?n ekonomik ve sosyal etkilerinin yan? s?ra iklim de?i?ikli?iyle mücadeleye de zarar verdi?ini gösteriyor. Buna göre, Almanya’da elektrik üretiminde nükleer enerjiyi fosil yak?t ve ithalat gibi daha yüksek maliyetli kaynaklarla ikame etmek, ülkedeki ortalama i?letme maliyetlerini y?lda 1,6 milyar dolar art?r?yor. Elektrik üretimi için fosil yak?t kullan?m?ndan kaynaklanan emisyon sal?m?n?n çevreye zarar?n?n y?ll?k maliyetinin ise 1,8 milyar dolar daha fazla oldu?u hesaplan?yor. Elektrik üretiminde nükleer enerjiden fosil yak?t kullan?m?na geçi?, sera gaz? emisyonlar?nda önemli yükseli?lere neden oluyor. Bu durum özellikle santrallerin kurulu bulundu?u bölgelerde ciddi sa?l?k problemlerinin kayna?? olan hava kirlili?inin artmas?na yol aç?yor.

YILLIK 400 M?LYON DOLARLIK KATKI
Nükleer santral kapanmalar?ndan dolay? i? kayb? ya?ayan ve vergi gelirinden etkilenen topluluklara yard?mc? olmak için çal??an ABD’li sivil toplum kurulu?u Nükleeri Hizmetten Ç?karma ??birli?i (Nuclear Decommissioning Collaborative) ile Amerikan Ticaret Bakanl???’na ba?l? ABD Ekonomik Kalk?nma ?daresi’nin (EDA) deste?iyle haz?rlanan bir rapor da nükleer santrallerin kapat?lmas?n?n neden oldu?u sosyo-ekonomik etkiyi analiz ediyor.
Raporda, bir nükleer santralin i?letilmesinin bulundu?u bölgeye y?ll?k en az 400 milyon dolarl?k ekonomik katk?da bulundu?una ve binden fazla santral çal??an? ve yüklenici için önemli bir ekonomik geçim kayna?? oldu?una dikkat çekiliyor. Buna göre, bir santral kapat?ld???nda tüm bunlar ortadan kalk?yor. Ancak zarar, çal??anlar?n i?siz kalmas? ve y?ll?k gelirin kaybolmas?yla s?n?rl? de?il. Bir nükleer santralin kapanmas?, yerel kamu hizmetlerinden okullara kadar pek çok çevrede sosyo-ekonomik dalgalanmaya neden oluyor.

BÖLGEDEK? KONUTLARIN DE?ER? DÜ?ÜYOR
Rapora göre, insanlar?n i?siz kalmas?na, ülkelerin ekonomik kayb?na neden olan, iklim de?i?ikli?i ile mücadeleyi olumsuz etkileyen nükleer santral kapat?lma i?leminin ard?ndan çok say?da yüksek vas?fl? çal??an ve aileleri bölgeden ta??n?yor. Onlar?n ta??nmas?yla bölgede yerel mal ve hizmetlerin tedariki önemli ölçüde azal?yor. Nüfus azal?nca vergi ödemeleri dü?üyor ve konut de?erleri erimeye ba?l?yor. Devletler devre d??? kalma sonras? kay?plar? azaltmak için ‘makul miktarlarda’ fon tahsis etmeye ba?lasa da kay?plar önlenemiyor.