Sa?l?kta ç???r açan uygulama !

Tüm hastal?klarda oldu?u gibi yeni do?an bebeklerde de ileride ortaya ç?kabilecek hastal?klarla ilgili erken tan? önem arz ediyor.

Özellikle cerebral palsy (serabral palsi), multipl skleroz (MS) gibi hastal?klar?n olabildi?ince erken tespiti hastal???n tedavi a?amas?n? kolayla?t?rd??? gibi ki?ilerin hayat kalitesini de art?r?yor. Bu a?amada OMÜ'lü akademisyen Sema Gül Türk, yeni do?an bebeklerde nörolojik sebeplerden kaynaklanan veya fiziksel olarak bulunan sa?l?k sorununu tespit edebilecek bir yapay zeka projesi olu?turdu. Projenin içeri?ini ise bir telefon uygulamas? olu?turuyor. Yeni do?an bebek 8. ve 13. haftalara geldi?inde aileleri taraf?ndan 3 dakikal?k videosu uygulamaya yüklenecek. Yapay zeka bebe?in hareketlerini analiz ederek 13. hafta sonunda bir rapor haz?rlayacak. Bu rapor ise doktorlar ve fizyoterapistlere gönderilecek. Bu sayede erken te?his hayat kurtaracak. Proje ayr?ca ISIF 2021'de "Yeni Do?an Bebeklerde Beyin Felci Tespit Sistemi" adl? patentiyle “en iyi bulu?” alt?n madalya ödülünü kazand?.

Yapay zekan?n ?u anki geldi?i en son nokta

Yap?lan çal??malarla ilgili bilgi veren Ö?r. Gör. Sema Gül Türk, "Bu ?irketimizle birlikte yapt???m?z çal??malarla yeni do?anlar?n hareket analizini yapmaya ba?lad?k. 2020 y?l?n?n ?ubat ay?ndan yapt???m?z bu çal??malara son halini vermekteyiz. Hem telefon uygulamalar?yla hem de klinikte yapt???m?z çal??malarla asl?nda yapay zekan?n ?u anki geldi?i en son noktaya eri?mi? durumday?z. Bizler F1 ba?ar? oran?n? yüzde 92 ile elde etmi? bir yapay zeka sistemi kurduk. Test a?amas?n? gerçekle?tiriyoruz. Hem geçerlik hem de güvenirlilik yönünden bilimsel olarak kan?tlayaca??z çal??malar?m?z? çe?itli dergilere ilettik. ?letmeye de devam edece?iz. Burada en önemli hedefimiz yeni do?an yo?un bak?m ünitesine girmi? veya girmemi? riskli olarak tan?mlanm?? birçok bebe?in hareket analizinin en erken dönemde yap?lmas?n? sa?layarak erken dönemde tan? ve rehabilitasyona ula?malar?n? sa?layacak i?aretçileri tan?mlamak. Hekimlerimize bunlar? ileterek çocuk fizyoterapistlerimizle bir an önce çal??malar?m?z?n ba?lamas?n? sa?lamak. Bir bebe?in hayat?n? en erken dönemde ne kadar iyi bir ?ekilde etkileyebilirsek, erken müdahaleye ula?t?rabilirsek o bebek bütün ya?am kalitesini ya?am?n? olumlu yönde hatta maksimum performansla gerçekle?tirebiliyor. 12 y?ll?k klinik deneyimim bana bunu gösterdi. Erken müdahaleye kavu?mu? bebeklerle kavu?amam?? bebekler aras?nda çok büyük farklar do?uyor. Tabii, burada klinik farklar? gözetiyoruz. Ayn? klinik tiplerde olup ayn? yönden etkilenmi? bebeklerin erken müdahale ile ne kadar hayat?n?n de?i?ti?ini gözlemleyebiliyoruz. Telefonunuz da bir ‘Ada' uygulamas? var. Bu uygulaman?n ?OS ve Android yönden onay?n? ald?k. Çal??malar?m?z? bitirdik. ‘Ada' uygulamas? indirildi?inde telefona bebe?in ad?n soyad?, kaç haftal?k do?du?u, do?um tarihi, beklenen do?um tarihi ve kilosu giriliyor. Uygulama kendili?inden hesaplama yaparak ?u anda bebe?in düzeltilmi? kaç haftal?k oldu?unu bilebiliyor. Aileler 8'nci haftadan itibaren 22'nci haftaya kadar hareketlerini analiz edebilece?imiz ?ekilde bebeklerinin videolar?n? bu uygulamaya yükleyebiliyorlar. Burada tabi çe?itli istedi?imiz ?artlar var. Bu ?artlar i?te bebe?in alt?na ne serilmesi gerekti?i nas?l hareket yap?laca??, nas?l yataca?? ile ilgilidir. Ben bunlar? gerçekle?tirdim dedikten sonra bebe?in 3 dakikal?k videosunu çekiyor aile. Biz de bulut sistemden yapay zekaya dökerek oradan hareketin analizini yap?yoruz ve hekimine raporu iletiyor" dedi.

"Erken tan? al?p çocuklar?n hayat kalitesini art?rmay? amaçlamaktay?z"

Proje hakk?nda bilgi veren firma bünyesinde fizyoterapist olarak çal??an Ceren Ar??, "Serabral palsi hastalar?nda daha do?rusu sa?l?k alan?nda sayabilece?imiz bütün hastal?klar?n erken tan?s? bizim için çok önemlidir. Literatüre bakt???m?zda erken tan?n?n 18 ile 24 ay aras?nda tan? ald???n? görüyoruz. Bizim istedi?imiz asl?nda çok daha erken dönemde çocuklar?n tan? almas?yla beraber fizyoterapi, ergoterapi ya da dil konu?ma terapisiyle asl?nda bu çocuklar?n ya?am kalitesini art?rmakt?r. Proje bu ?ekilde ortaya ç?kt?. Sema Gül Türk'ün öncülü?ünde ba?layan ve onun kurucu oldu?u bu Adapha Yapay Zeka ?irketi bünyesinde biz çocuklara erken tan?n?n tespitini sa?layan bir sistem geli?tirdik. Bu sistemde çocuklar kamera sistemi ile beraber ön tan? almas?, doktor ve fizyoterapisttin bu ön tan? ile beraber tedavi program?na erken ba?lamas? hedeflendi. Bununla alakal? bir sürü ba?ar?m?z oldu. Umar?z ki daha birçok bebe?e dokunuruz. Pandemi ko?ullar?ndan dolay? hastaneye ba?vurmakta zorlanan ve takibi sa?lanamayan bebekler bu uygulama üzerinden takibi yap?lacak. Yakla??k 6 ay sonra izinler al?nd???nda piyasaya sürülecek. Bu uygulama ile beraber çocuklar?n erken tan? al?p çocuklar?n hayat kalitesini art?rmay? amaçlamaktay?z" diye konu?tu.

"Yapay zeka ile analiz ederek ön te?his sa?l?yoruz"

?irketin Elektrik Elektronik Mühendisi Tutku Nur Atasoy ise, “2021 y?l?nda ?stanbul Uluslararas? Bulu? Fuar?'nda (ISIF) yeni do?an bebeklerde beyin felci tespit sistemi ile en iyi bulu? alt?n madalya ödülünü kazand?k. 2020 y?l?nda TÜB?TAK-1 deste?iyle Sema Gül Türk hocam?z Adapha ?irketini kurdu. Daha sonra yine 2020 y?l? içerisinde melek yat?r?mc?lardan bir yat?r?m deste?i kazand?k. Bu yat?r?m deste?i ile birlikte ?irketimizin ekibi ve yap?s? da de?i?ti. TÜB?TAK deste?inden sonra KOSGEB'le ?u an projemize devam ediyoruz. Projemizde yeni do?an bebeklerin 8 ve 13 haftalar? aras?nda ailelerinde videolar? istiyoruz. Bu videolar? bizim geli?tirdi?imiz uygulama üzerine aileler yükleyebiliyorlar. Her hafta 3 dakikal?k bir video yüklemelerini istiyoruz. Bu videolar? yapay zeka ile i?leyerek bebekte bir anormallik olup olmad???n? tespit edebiliyoruz. 13. hafta sonunda bir rapor olu?turarak bu rapor, fizyoterapistlere ve doktorlara gönderilerek bebekte serabral palsi olup olmad??? ara?t?r?labiliyor" ?eklinde konu?tu.

Uygulaman?n 6 ay içerisinde faaliyete geçmesi bekleniyor.